Ánh sáng quyết định thành bại chụp ảnh. Ánh sáng trong chân dung khá đa dạng và nhiều trường phái. Nhiếp ảnh gia Jay P. Morgan là người chuyên nghiên cứu ánh sáng chân dung. Theo ông, trong truyền thống cổ điển, chúng ta có 5 góc sáng cơ bản, từ 5 góc này sẽ mở rộng ra nhiều sáng tạo góc sáng khác. Nay, xin chuyển dịch và giới thiệu bài viết này cho anh em thích ánh sáng trong nhiếp ảnh tham khảo thêm.

1. Rembrant Light
2. Split Light
3. Broad Light
4. Butterfly Light
5. Loop Light

Góc thứ nhất: Rembrant Light

Nguồn sáng (key light) chiếu thẳng vào mặt mẫu. Nhưng khuôn mặt lệch 1 góc khoảng 30 độ so với nguồn sáng, tạo bóng đổ một bên. Ở góc sáng này, người ta cố ý để bóng đổ bên phần mũi và dưới mắt là phần sáng của gò má. Độ chênh lệch sáng tối giữa phần sáng và phần bóng đổ không nhiều.

Rembrant Light

Rembrant Light

Rembrant Light

Rembrant Light

Góc thứ hai: Split Light

Nguồn sáng chính (key light) chiếu vào khuôn mặt mẫu, lệch góc với khuôn mặt 45 độ, tạo góc lệch nhiều hơn, bóng đổ tràn đầy phần tối khuôn mặt, không còn bóng sáng gò má dưới mắt, độ chênh lệch sáng tối giữa hai phần khuôn mặt nhiều. Ánh sáng chia khuôn mặt làm đôi theo chiều dọc. Độ nhấn mạnh cao hơn, không mềm mại như góc sáng thứ nhất. Góc sáng này thể hiện sự mạnh mẽ hơn.

Split Light

Split Light

Split Light

Split Light

Góc thứ ba: Broad Light

Nguồn sáng chính (key light) chiếu rộng tràn ra khỏi khuôn mặt, tràn xuống tay, vai và phần tóc. Góc sáng vẫn là góc chéo tạo độ lệch sáng tối hai phần mặt mẫu, nhưng góc lệch với mấu là 90 độ vuông góc với hướng mắt nhìn của mẫu. Ánh sáng này phủ tràn một bên mẫu, tạo độ tương phản trong khung ảnh rộng hơn, và góc chính của mẫu chiếm nhiều phần hơn phần tối trong khung ảnh.

Board Light

Board Light

Board Light

Board Light

Board Light

Góc thứ tư: Butterfly Light

Nguồn sáng chính thẳng với góc mắt nhìn của mẫu, góc chiếu sáng cao hơn đầu xuống mẫu nên tạo bóng đổ nhẹ nhẹ dưới mí mắt, cằm và khóe mũi nên phải dùng hắt sáng ngược lên để xóa bớt bóng đổ. Góc sáng này phủ sáng toàn bộ phía trước mặt mẫu, không để bóng đổ ở góc nào. Góc sáng này thường được chụp trong ảnh quảng cáo, thời trang. Ít tạo điểm nhấn nhá mạnh nhẹ.

Butterfly Light

Butterfly Light

Butterfly Light

Butterfly Light

Butterfly Light

Butterfly Light

Góc thứ năm: Loop Light

Góc đèn chính (keylight) cao hơn đầu mẫu, đánh góc chéo 30 độ xuống, sáng hết phần tóc và mặt mẫu, tạo bóng đổ xéo trên cổ, mũi và cằm, dùng hắt sáng hoặc đèn phụ để xóa bóng. Góc sáng này dùng ánh sáng cao chiếu ngược với hướng nhìn của mẫu gây cảm giác vui tươi hơn.

Loop Light

Loop Light

Loop Light

Loop Light

Loop Light

Các nguồn sáng phụ

Nguồn sáng chính (keylight) là nguồn sáng mạnh, góc sáng nguồn chính sẽ phụ thuộc vào chủ ý của người chụp, và chi phối các nguồn sáng phụ khác. Nguồn sáng chính trong chụp chân dung nên có softbox lọc sáng hoặc tấm lọc để ánh sáng mịn và nhẹ nhàng khi tiếp xúc đến mẫu.

Các nguồn sáng phụ cơ bản có thể là filllight, backlight, rimlight… đều là các nguồn sáng nhẹ tạt vào phần tối của chủ thể. Tùy theo chủ ý người chụp mà ánh sáng phụ sẽ giảm phần chênh lệch sáng tối, hoặc vừa đủ sáng phần lệch tối để chi tiết ảnh vẫn đủ. Hoặc ánh sáng phụ để tạo ánh sáng ven, làm nổi bật chủ thể hơn…

Trong các nguồn sáng chính trên, đều phải có nguồn sáng phụ hỗ trợ.

Secondary Light

Secondary Light

Secondary Light

Full Light

Full Light

Full Light

Bài viết cơ bản về ánh sáng dành cho các bạn bắt đầu. Mong các cao thủ bổ sung góp ý.

Chúc các bạn có nhiều ảnh với ánh sáng đẹp!

Original Video In English

Tác giả: Tuấn Lion (Review & Translate)